نایب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند و مدیر کل فدراسیون صادرکنندگان هند برای تقویت تجارت و سرمایه گذاری تفاهم نامه‌ای امضا کردند.

این تفاهم نامه با هدف تقویت تجارت، سرمایه گذاری، استاندارد‌های کیفیت و انتقال فناوری به امضا رسید.

در نشست مشترک تجاری فعالان اقتصادی عضو اتاق بازرگانی تهران با اعضای یک هیات تجاری از اتاق بازرگانی و صنعت PHD هند، دو طرف با بررسی راه‌های توسعه روابط و مشکلات آن، پیشنهاداتی از جمله سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه خودروسازی و معدنکاری مطرح کردند.

همایش مشترک فعالان اقتصادی ایران و هند به منظور بررسی راهکارهای ارتقای سطح مناسبات تجاری با حضور نمایندگان بیش از 150 شرکت ایرانی و هندی در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. اعضای هیات تجاری هندی به سرپرستی نایب‌رئیس اتاق بازرگانی PHD این کشور که در زمینه‌های سلامت، کشاورزی و صنایع غذایی، مواد شیمیایی، خدمات مالی، بسته­ بندی و ... فعالیت دارند به منظور دیدار و مذاکره با تجار و بازرگانان ایرانی در اتاق تهران حاضر شدند.

این همایش که با همکاری اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند و سفارت هند برگزار شد، دو طرف با اشاره به فرصت‌های همکاری دو و چندجانبه بر ضرورت توسعه مراودات اقتصادی و تجاری تاکید کردند.

در ابتدای این نشست دبیرکل اتاق تهران با بیان اینکه برگزاری این گردهمایی می‌تواند فصل جدیدی در مناسبات اقتصادی ایران و هند باز کند، گفت: در حال حاضر نگرانی‌هایی هم از طرف ایران و هم از طرف هند در برابر توسعه همکاری‌های دو کشور وجود دارد که امیدواریم با مذاکره به وضعیت مطلوب‌تری از مناسبات دوجانبه دست پیدا کنیم.

بهمن عشقی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی تهران حدود 138 سال قدمت دارد و به نمادی از فرهنگ ایرانی و مدرن‌گرایی عرفی جامعه مدنی ایران تبدیل شده است، گفت: البته قصد نداریم در این همنشینی از مشکلات توسعه ارتباطات دو کشور نظیر سخت‌گیری‌های یوکوبانک یا گمرک و سازمان استاندارد هند بر فعالان اقتصادی ایرانی سخنی به میان بیاوریم که این مشکلات در جای خود در حال پیگیری است. نکته حائز اهمیت آن است که فهرستی طولانی از فرصت‌های همکاری میان دو کشور در حوزه‌های چون حمل‌و‌نقل دریایی، اقتصاد دیجیتال و انرژی وجود دارد که باید روی آنها متمرکز شد.

او همچنین از امکان همکاری در کشورهای ثالث اعم از عراق، افغانستان، لبنان و سوریه سخن گفت و افزود: باید توجه داشت که استفاده از ظرفیت‌های بندر چابهار می‌تواند به سند کارآمدی یا ناکارآمدی همکاری‌های اقتصادی دو کشور تبدیل شود.

دبیرکل اتاق تهران در ادامه با اشاره به اینکه ظرفیت‌ دولت‌ها در توسعه مناسبات اقتصادی ظرفیت چندان بزرگی نیست، گفت: ما در اینجا گرد‌هم آمده‌ایم تا در سایه هم‌اندیشی و مذاکرات، راهکارهایی برای ارتقای سطح مراودات در چارچوب دیپلماسی عمومی احصا کنیم.

عشقی در بخش دیگری از سخنانش، تحولات بین‌المللی نظیر جنگ روسیه و اوکراین و سایر فرصت‌ها و تهدیدهای پیرامونی را مورد اشاره قرار داد و گفت: اتفاقاتی که طی 4 الی 5 ماه اخیر در عرصه ‌بین‌المللی رخ داده، احتمالا اهمیت ارتباط با ایران و متعاقب آن ارتباط زمینی با روسیه را برای هند دو چندان کرده‌است. از طرفی وجود رقبا و رفقای منطقه‌ای مشترک برای ایران و هند و همچنین نقش ایران در ارتباط میان هند و روسیه، عمق وظایف بخش خصوصی دو کشور برای تعمیق مبادلات تجاری و اقتصادی بین دو طرف را نشان می‌دهد. نقش‌‌‌آفرینی فعالان اقتصادی دو کشور در این عرصه از آن رو حائز اهمیت است که به هر حال دولت‌ها درگیر امور جاریه هستند و این بخش خصوصی است که باید راه را باز کند.

او در ادامه با اشاره به ضرورت واقع‌بینی در قبال تغییرات و تحولات عرصه ‌بین‌الملل گفت: هند با توجه به جمعیتش به عنوان بزرگترین دموکراسی شناخته می‌شود و انتظار این است که این کشور، همان نگرش معطوف به روسیه به عنوان کشوری که در معرض تحریم قرار گرفته را در مورد ایران نیز لحاظ کند.

عشقی با تاکید بر افزایش تعاملات اقتصادی ایران و هند گفت: ایران و هند در طول 30 سال گذشته، واجد دشمنانی مشترک بوده‌اند و اکنون اگرچه شکل این تهدیدها تغییر کرده اما ماهیت آن بدون تغییر باقی مانده است؛ ضمن آنکه، تاریخ مهاجرت آریایی‌ها نشان‌ می‌دهد که ما یک ملت هستیم و آنچه از یک ملت بودن انتظار می‌رود، فراتر از روابط و تعاملاتی است که امروز مشاهده می‌کنیم.

دبیرکل اتاق بازرگانی تهران سپس از آمادگی کامل این اتاق برای گفت‌وگو با دولت و فعالان بخش خصوصی هند در اتاق‌های بازرگانی این کشور در جهت تعمیق روابط اقتصادی و تجاری دو کشور سخن گفت.

نیاز هند به نفت و انرژی ایران

در این رویداد، رایزن اقتصادی و بازرگانی سفارت هند در تهران، به اقتصاد مکمل دو کشور ایران و هند اشاره کرد و گفت: شرکت‌های ایرانی از ظرفیت و توانمندی صنایع و شرکت‌های فناوری هند برای پیوستن به بازارهای جهانی استفاده کنند.

گواتام واهی، با بیان اینکه شرکت‌های بزرگ جهانی، در هند فعال و مستقر هستند و یادآوری اینکه هند در نزاع رخ داده میان روسیه و اوکراین، تحت تاثیر هیچ یک از قدرت‌های جهانی نیست، تاکید کرد: هند به نفت و منابع انرژی ایران نیاز دارد.

وی توسعه روابط اقتصادی میان ایران و هند را مستلزم توسعه مناسبات سیاسی و نزدیکی بیشتر دولت‌های دو کشور عنوان کرد و افزود: همکاری دو کشور در توسعه برخی زیرساخت‌ها در ایران از جمله توسعه بندر چابهار و احداث خط ریلی میان ایران و هند، به ارتقای مناسبات اقتصادی دو طرف خواهد انجامید.

علاقمندی هند به سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو ایران

نایب‌رئیس روابط بین‌الملل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در اتاق بازرگانی و صنعت PHD هند نیز با تاکید بر اینکه متاسفانه مردم هند اطلاع اندکی از ظرفیت و توانمندی صنعتی و اقتصادی موجود در ایران دارند، رفت‌و‌آمد هیات‌های تجاری میان دو کشور را در شناخت زمینه‌های همکاری میان دو طرف را کلیدی دانست.

ویجای مِهتا، با بیان اینکه هند طی چند سال آتی به یک اقتصاد 5 هزار میلیارد دلاری در جهان تبدیل خواهد شد، افزود: سیاست‌های اقتصادی دولت در هند، منجر به آن شده که رشد سریع اقتصادی این کشور از چین پیشی بگیرد.

وی افزود: توسعه اقتصادی و اتخاذ سیاست توزیع فرصت‌های برابر میان تمامی شهروندان هند، منجر به آن شده که امروز بسیاری از شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، دفاتر و کارخانه‌های خود را از چین، اندونزی و بنگلادش به هند انتقال دهند چرا که هند از نظام حقوقی و سیستم بانکی پیشرفته‌ای برخوردار شده است.

ویجای مهتا همچنین امیدواری خود برای رفع مشکلات اقتصادی موجود میان ایران و هند را ابراز کرد و افزود: شرکت‌ها و صنایع هند این آمادگی را دارند که در توسعه صنایع نرم‌افزار، درمان و سلامت و همچنین مهندسی و ساخت، خدمات خود را به شرکت‌های ایرانی ارائه دهند.

وی با بیان اینکه کارخانه بسیاری از شرکت‌های خودروسازی اروپایی در هند فعال است و تولیدات این کارخانه‌ها از هند به دیگر نقاط جهان صادرات می‌شود، افزود: یکی از زمینه‌های همکاری میان ایران و هند، سرمایه‌گذاری مشترک در صنعت خودروسازی است.

روابط مطلوب سیاسی به توسعه ارتباطات اقتصادی کمک می‌کند

در ادامه این جلسه، احمد صادقی که به نمایندگی از وزارت امور خارجه ایران در این نشست حضور یافته بود، با اشاره به اینکه هند برنامه‌های اقتصادی بلندپروازانه‌ای داشته و ایران نیز یکی از کشورهای قدرتمند تامین‌کننده غرب آسیاست، عنوان کرد که قراردادهای بلندمدتی برای همکاری‌های دوجانبه در چابهار منعقد شده که به حوزه‌های انرژی، ترانزیت و حمل و نقل مربوط است و این همکاری‌ها در‌ آینده رونق بیشتری پیدا خواهد کرد.

رئیس اداره هند وزارت امور خارجه در ادامه روابط سیاسی دو کشور را نیز مطلوب ارزیابی کرد و همچنین با اشاره به رفت‌و آمدهای سیاسی دولتمردان ایران و هند طی سال‌های اخیر گفت: این بستر مناسب روابط سیاسی، می‌تواند به توسعه ارتباطات اقتصادی کمک کند.

صادقی در ادامه گفت: ارزش مراودات تجاری دو کشور در سال‌های 2014 تا 2018 در حدود 14 میلیارد دلار برآورد می‌شد که این رقم اکنون به حدود 2.2 میلیارد دلار رسیده است. اما به محض رفع موانع موجود در تعاملات تجاری دو کشور، پیش‌بینی می‌شود که ارزش این مراودات اعم از تجاری یا سرمایه‌گذاری به سقف 30 میلیارد دلار در 5 سال‌ آینده برسد.

پیشنهاد سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه معدن

 در ادامه، نایب‌رئیس اتاق مشترک ایران و هند با اشاره به اینکه پس از شیوع ویروس کرونا، این نخستین هیاتی است که از هند عازم ایران شده‌است، گفت: ما فراموش نمی‌کنیم که هندی‌ها در شرایط تحریم، ارتباطات تجاری خود را با ایران قطع نکردند و ایران این سبقه را در زمان گشایش‌ها در نظر خواهد داشت.

مهدی رنگ‌رونا سپس گفت که ایران می‌تواند تامین‌کننده انرژی، نفت، میعانات گازی مورد نیاز هند باشد و انتظار این است که ایران بتواند از طرف هندی، تکنولوژی، نرم افزار، محصولات شیمیایی و نساجی دریافت کند. او همچنین با اشاره به توانمندی‌های ایران در صادرات محصولات معدنی، پیشنهاد سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه معدن را مطرح کرد.

در ادامه این جلسه، شرکت‌های ایرانی و هندی در نشستی رو در رو به گفت‌وگو در رابطه با زمینه‌های همکاری و توسعه مراودات بخش خصوصی دو کشور پرداختند.

پیش از آغاز این همایش نیز، دبیرکل اتاق تهران و نایب‌رئیس روابط بین‌الملل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقای اتاق بازرگانی و صنعت PHD هند در نشستی خصوصی در رابطه با فرصت‌های همکاری دو کشور به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداختند.

منبع: اتاق تهران 

رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید مجلس در دیدار سفیر هند در تهران، بر لزوم رفع موانع صادرات محصولات کشاورزی کشورمان به هند تاکید کرد.

 آقای شمس‌الدین حسینی روز چهارشنبه در دیدار گدام دارمندرا، سفیر هند در تهران گفت: مناسبات دو کشور در عرصه منطقه‌ای و جهانی همواره از شرایط مناسب و رو به رشدی برخوردار است، اما در این مقطع ضرورت دارد برای توسعه و تقویت بیش از پیش همکاری‌های تهران – دهلی‌نو اقدامات بیشتری صورت گیرد.
رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید با ابراز ناخرسندی از کاهش حجم مبادلات اقتصادی و تجاری ایران و هند گفت: متأسفانه طی سال‌های اخیر سطح تبادلات اقتصادی دو کشور به دلایلی مختلفی از جمله تحریم‌های ظالمانه و ضد حقوق بشری آمریکا کاهش یافته است.
وی افزود: با وجود تحریم‌های نفتی، همکاری میان تجار و بازرگانان دو کشور همچنان ادامه دارد. امیدواریم بتوانیم این سطح از همکاری‌ها را توسعه دهیم.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از روند صادرات محصولات کشاورزی کشورمان به هند تصریح کرد: اخیراً در مسیر صادرات برخی محصولات کشاورزی از جمله کیوی به هند موانعی ایجاد شده است که با روال سابق و استاندارد‌های موجود مطابقت ندارد. با توجه به اینکه کیوی ایران به سایر بازار‌های صادراتی بدون مشکل در حال صدور است از کشور هند انتظار می‌رود که همکاری بیشتری جهت رفع موانع صادرات این محصول داشته باشد.
شمس‌الدینی حسینی همچنین گفت: قراراست در روز‌های پیش‌رو جلساتی به صورت وبیناری میان مسئولان دولتی دو کشور جهت بررسی مسائل فنی مربوط به صادرات محصولات کشاورزی برگزار شود. امیدواریم با حسن نیت طرف هندی مشکلات موجود در این گفتگو‌ها حل و فصل شود.

هند به دنبال تحکیم و تقویت روابط خود با جمهوری اسلامی ایران است

گدام دارمندرا سفیر هند در تهران نیز در این دیدار گفت: هند و جمهوری اسلامی ایران دو کشور مهم در قاره آسیا هستند که همکاری‌های میان دو کشور هر سال به مراتب مستحکم‌تر از سال‌های گذشته است.
سفیر هند با بیان اینکه سعی داریم در بخش‌های فنی حفظ نباتات دو طرف همکاری کنند، ابراز امیدواری کرد در نشست مجازی که میان مسئولان ذیربط در خصوص بررسی مشکلات صادرات محصولات کشاورزی برگزار خواهد شد، مسائل موجود حل و فصل شود.
وی همچنین گفت: کشورش به دنبال تحکیم و تقویت روابط خود با جمهوری اسلامی ایران است و از توسعه همکاری‌ها با ایران در زمینه‌های مختلف از جمله فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و کشاورزی استقبال می‌کنیم.

منبع: خانه ملت

جلسه ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی برای توسعه روابط با هند با حضور معاون اقتصادی وزیر امور خارجه برگزار شد.

  مهدی صفری پس از برگزاری جلسه شورای  هماهنگی روابط اقتصادی خارجی ، با بیان اینکه موضوع این جلسه درباره روابط با هند بود، گفت: یکی از مسائل مهم سرمایه گذاری در چابهار است که این موضوع در حال "رفعِ موانع" است.

وی ادامه داد: مساله بعدی درباره سرمایه گذاری برخی از کشورها در چابهار است که کشورهای همسایه از جمله افغانستان بتوانند شرکت‌های "جوینت ونچر" (مشارکتی) ایجاد و محصولات آن را به کشورهای حوزه خلیج فارس و هند صادر کنند.

 صفری با اشاره به اینکه در جلسه امروز تاکید بر تهاتر با هند صورت گرفت، گفت: هندی‌ها اخیرا تقاضای خرید میعانات داشتند که ما گفتیم به صورت تهاتر این کار را انجام می‌دهیم؛ همچنین ما مقدار زیادی مواد اولیه دارو از هند وارد می‌کنیم که برای این واردات باید ارز مورد نیاز از طریق تهاتر انجام شود.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه همچنین رشد صادرات ایران به هند را زمینه ساز تهاتر با این کشور دانست.

 صفری در ادامه با اشاره به اینکه یک "ساپلای کریدیت" (خط اعتباری) هم فراهم شده است افزود: این در زمینه غذا و دارو است که هفته پیش نهایی شد.

وی همچنین تاکید کرد: هند توانست از فرصت چابهار استفاده کند، ما به سرمایه گذاران سایر کشورها هم پیشنهاد کرده ایم که در چابهار سرمایه گذاری داشته باشند؛ چابهار فاصله کمی با پاکستان دارد و ما تلاش داریم این کریدور را هم فعال کنیم.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه درباره میزان تعرفه کالاها در تجارت با هند اظهار کرد : امیدواریم این تعرفه‌ها با توافق انجام شده، بتواند رشد روابط تجاری را فراهم کند.

صفری در ادامه  گفت‌وگو با صدا و سیما درباره عملکرد دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم نیز  گفت: ما فقط در تجارت با روسیه رشد ۱۲۰ درصدی داشته ایم که شامل صادرات و واردات می‌شود، درباره قفقاز هم همین گونه است؛ در آسیای مرکزی هم با کشورهایی، چون تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان رشد تجاری داشته ایم؛ علت این رشد هم گسترش ترانزیت است.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امورخارجه با اشاره به اینکه تمرکز ما روی گرفتن پروژه‌های "صدور خدمات مهندسی" هم هست، اظهار کرد : این پروژه‌ها علاوه بر داخل در خارج هم ایجاد شغل می‌کند و اغلب کالاها از ایران به آن جا صادر می‌شود، اما تنها مشکلی که داریم مساله ضمانت پروژه هاست؛ با صندوق ضمانت صحبت کرده ایم که سقف اعتباری خودشان را بالا ببرند و بتوانند این پروژه‌ها را پوشش بدهند که اگر این سقف اعتبار بالا برود، ما می‌توانیم بیش از دو و نیم میلیارد دلار پروژه به عنوان صدور خدمات مهندسی داشته باشیم.

منبع: ایلنا 

درحال‌حاضر بحث بسیار مهم و سیاست دولت در چابهار، برقراری ارتباط قوی با کشورهای همسایه است و ماموریت ما این است که این ارتباطات را با همسایه‌های محصور در خشکی قوی کنیم تا آنها بتوانند از طریق مسیر ایران کالاهای صادراتی و وارداتی خود را جریان دهند و این اعتماد درباره مسیر ایران به صورت چند‌جانبه باید شکل بگیرد تا تجارت کشورمان با کشورهای همسایه رونق پیدا کند.

حدود ۵ سال از امضای موافقتنامه تاسیس دالان تجاری ایران، هند و افغانستان (موسوم‌ به توافقنامه چابهار) می‌گذرد. قرار بود براساس این توافقنامه، چابهار به یک دروازه جدید برای دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و همچنین جنوب به شمال تبدیل شود. همچنین با اتمام راه‌آهن چابهار-زاهدان و اتصال آن به خط ریلی زاهدان-سرخس، بندر چابهار نقطه اتصال بین کشورهای مختلف از جمله هندوستان با افغانستان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز تبدیل و به گسترش همکاری‌های منطقه‌ای بین ایران و همسایگانش به‌طور موثر کمک کند.

البته اجرای این توافقنامه با مشارکت و سرمایه‌‌گذاری هندی‌ها می‌توانست به افزایش اشتغال در محور شرق و کسب درآمدهای حاصل از ترانزیت برای ایران هم بینجامد و از سوی دیگر پیشرفت و تسریع در این توسعه، عاملی قدرتمند برای پیشرفت در اجرای توافقنامه‌هایی باشد که ایران با سایر کشورها دارد، ازجمله کریدور جنوب-شمال. توافقنامه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی جنوب-شمال یا همان نوستراک در ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۰ بین ۳ کشور ایران، هند و روسیه منعقد شد که درحال‌حاضر اعضای این کریدور با پذیرش ۱۰ عضو دیگر شامل آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان و سوریه افزایش پیدا کرده‌ است.

در این کریدور، بنادر شهید بهشتی و کلانتری می‌توانند به یک گذرگاه مهم برای عبور کالا از جنوب آسیا و هندوستان به افغانستان، آسیای مرکزی و روسیه تبدیل شوند به طوری که گفته می‌شود از طریق کریدور جنوب-شمال، هزینه حمل‌ونقل کالا و کانتینر از کشورهای حوزه اقیانوس هند و جنوب آسیا به روسیه و شمال اروپا ۳۰ درصد ارزان‌تر و چندین روز سریع‌تر از مسیر کانال سوئز است.

با وجود تمام این فرصت‌ها برای چابهار، به‌تازگی به دلایلی شاهد افت جایگاه آن در مسیرهای ترانزیتی، وارداتی و صادراتی بودیم که اختلافات با اپراتور هندی و شرکت ایرانی طرف قرارداد آنها در بندر شهید بهشتی، پیامدهای قطع سرویس‌های منظم و مستقیم خطوط کشتیرانی کانتینری، به روی کار آمدن طالبان در افغانستان و تغییر مواضع این کشور در برابر هند و مسیر ترانزیتی از طریق ایران، تحقق نیافتن برنامه‌های ایران در اتصال ریلی چابهار به شبکه سراسری راه‌آهن از جمله دلایلی هستند که باعث شدند کریدور شمال-جنوب هم به کار چابهار و موافقتنامه دالان تجاری بین ۳ کشور نیاید.

کاهش ۳۶ درصدی عملکرد کانتینری بنادر چابهار

آمار‌های رسمی از بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار نشان می‌دهند مجموع عملکرد این بنادر با احتساب فرآورده‌های نفتی طی ۷ ماه امسال به ۲۰۶۳۲۵۹ تن رسیده که این عدد در مدت مشابه در سال گذشته ۱۸۴۶۲۸۲ تن بوده است.

هرچند مجموع عملکرد ۷ ماه امسال نسبت به سال گذشته معادل ۱۱ درصد رشد داشته اما این رشد عمدتا به دلیل افزایش تخلیه کالاهای اساسی و صادرات مواد معدنی بوده که مربوط به مبادلات تجاری داخل کشور است و اصالتا حضور و فعالیت اپراتور هندی‌ در بندر شهید بهشتی (که قرار بود چابهار را به شریان عبور مبادلات تجاری بین‌المللی متصل کنند) نقشی در این افزایش ندارد.

در همین حال در بخش فعالیت‌های کانتینری مجموع عملکرد ۷ ماه امسال بنادر چابهار (بندر کلانتری و بندر شهید بهشتی) ۱۲۳۱۴ تی‌ای‌‌یو ثبت ‌شده که این مقدار در مدت مشابه سال گذشته به ۱۹۳۱۶ تی‌ای‌یو رسیده بود و کاهشی ۳۶ درصدی را نشان می‌دهد.

نکته حائز اهمیت در این اعداد و ارقام این است که فعالیت‌های کانتینری که یک شاخص مهم و تاثیرگذار در همکاری موثر بین ایران و هند برای توسعه چابهار در قالب کریدور جنوب-شمال و همچنین توافق سه‌جانبه ایران و هند و افغانستان به شمار می‌رفت، کاهش قابل‌توجهی پیدا کرده و اکنون تنها محدود به تردد موردی کشتی‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به بندر شهید کلانتری شده که کانتینرها را به‌طور غیرمستقیم و از طریق بندر جبل‌علی یا بندرعباس به چابهار وارد یا از آن خارج می‌کنند.

تمام انرژی خود را برای چابهار می‌گذاریم

نباید فراموش کنیم در حالی نگرانی‌ها برای ضعف جایگاه ترانزیتی چابهار وجود دارد که شاهد فعال شدن پیمان‌ها و موافقتنامه‌های متعددی بین کشورهای همسایه در بحث ترانزیت هستیم.

برای مثال، براساس موافقتنامه APTTA که سال ۲۰۱۱ بین افغانستان و پاکستان به امضا رسید، کامیون‌های حامل کالای تجار افغان اجازه دارند تا تولیدات افغانستان را به بازارهای بزرگ هند و چین از طریق بنادر پاکستان (کراچی، بندر قاسم وگوادر) صادر کنند.

موافقتنامه لاجورد از دیگر موافقتنامه‌های ترانزیتی فعال بین کشورهای افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه است که این موافقتنامه برای کاهش موانع ترانزیتی و تجاری و توسعه عملیات مشترک گمرکی بین کشورها برای تسهیل دسترسی کشورهای عضو به بازار اروپا امضا شده است.

موافقتنامه «تاپی» هم از دیگر پیمان‌های مهم منطقه به شمار می‌رود که مهم‌ترین خط انتقال انرژی است که از افغانستان عبور و گاز ترکمنستان از مسیر افغانستان به پاکستان و هند منتقل می‌شود. همچنین پروژه گسترده «یک کمربند-یک جاده» که پروژه مشترک دولت چین و پاکستان برای ایجاد دالان اقتصادی چین-پاکستان و با هدف دسترسی غرب چین به اقیانوس هند از طریق بندر گوادر در حال اجراست؛ بنابراین با وجود چنین پیمان‌های محکمی غفلت از بندر چابهار می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌های بی‌تکراری برای کشورمان باشد.

علی‌اکبر صفایی، مدیرعامل جدید سازمان بنادر و دریانوردی درباره تصمیمات برای ارتقای جایگاه ترانزیتی بندر چابهار و تعیین تکلیف قرارداد با هندی‌ها اظهار کرد: پس از این تمام انرژی خود را برای بندر چابهار می‌گذاریم و هدف دولت سیزدهم تقویت روابط با کشورهای همسایه است.

وی ادامه داد: درحال‌حاضر بحث بسیار مهم و سیاست دولت در چابهار، برقراری ارتباط قوی با کشورهای همسایه است.

 ماموریت ما این است که این ارتباطات را با همسایه‌های محصور در خشکی قوی کنیم تا آنها بتوانند از طریق مسیر ایران کالاهای صادراتی و وارداتی خود را جریان دهند و این اعتماد درباره مسیر ایران به صورت چند‌جانبه باید شکل بگیرد تا تجارت کشورمان با کشورهای همسایه رونق پیدا کند.

شرط ورود به قرارداد ۱۰ ساله با هندی‌ها

این کاهش عملکرد در شرایطی است که اپراتور هندی در بندر شهید بهشتی مصرانه به دنبال تعیین داروی بین‌المللی در قرارداد با ایران است و همین موضوع زمزمه‌هایی از بروز اختلافات را شکل داده اما فرآیند تعیین داروی بین‌المللی و بیان آن در قرارداد اقدام راحتی نیست و علاوه‌بر امضای رئیس‌جمهوری، نیاز به مجوز مجلس دارد.

حال اینکه تا زمانی که داوری بین‌المللی در متن قرارداد اعمال نگردد، هندی‌ها به فاز دوم که همان انتقال از حالت موقت کنونی به قرارداد ۱۰ ساله است، وارد نمی‌شوند و تجهیزات مورد تعهد هم یا وارد نمی‌شوند یا مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، کما اینکه تاکنون ۶ جرثقیلی که هندی‌ها وارد چابهار کرده‌اند، عملیاتی نشده‌ است.

تمام این وقایع در شرایطی رخ می‌دهد که بندر چابهار از موانعی که سایر بنادر ایرانی با آنها در مقوله تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو بودند، به دور بوده و به‌‌طور رسمی از تحریم‌های ایالات متحده مستثنا شده است. اما ظاهرا این امتیاز خاص نیز کمکی به وضعیت عملکردی بندر چابهار نکرده 

است.

فرهاد منتصر کوهساری در زمانی که مسئولیت معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر را برعهده داشت، درباره علت استفاده نکردن از تجهیزات بندری که اپراتور هندی به چابهار وارد کرده‌ به ایلنا گفت: واردات و استفاده از تجهیزات جدید از جمله ۶ جرثقیلی که اپراتور هندی آنها را به بندر شهید بهشتی آورده در قرارداد موقت دیده نشده‌ و استفاده از این تجهیزات جزو تعهدات اپراتور هندی در قرارداد ۱۰ ساله در قالب ۸۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری است. 

وی ادامه داد: اپراتور هندی زودتر از عملیاتی شدن قرارداد ۱۰ ساله برای واردات این تجهیزات اقدام کرده و درحال‌حاضر برای استفاده از این تجهیزات زودتر از موعد مقرر، باید مدلی مالی قرارداد موقت اصلاح شود و این اقدامات زمان‌بر خواهد بود. 

کوهساری درباره علت تاخیر در ورود به قرارداد ۱۰ ساله با هندی‌ها اظهار کرد: باید مصوبه‌ای از دولت باشد که اجازه دهد با آنها قرارداد BOT (ساخت و بهره‌برداری توسط سرمایه‌گذار هندی و انتقال مجموعه به سازمان بنادر در پایان دوره) ببندیم و همچنین نیاز است مجلس اجازه دهد مسئله داوری بین‌المللی به قرارداد با اپراتور هندی اضافه شود که هنوز این مجوز داده نشده است. 

وی افزود: البته این مجوز به امضای رئیس‌جمهوری وقت رسیده اما در نهایت باید در مجلس شورای اسلامی تصویب شود که ممکن است تا چندین ماه به طول بینجامد. 

اما بهروز آقایی، مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان علت استفاده نکردن از ۶ جرثقیل را عدم نیاز به آنها با توجه به میزان عملکرد تخلیه و بارگیری عنوان کرد.

براساس گفته وی، فعلا عملکرد این بندر به اندازه استفاده از این تجهیزات نیست اما در نهایت این جرثقیل‌ها متعلق به بندر چابهار است و قرار نیست با هر میزان عملکردی این تجهیزات جدید را زیر ترافیک بار ببریم. 

وی تاکید کرد: وقتی به ظرفیت عملکرد ۱۵ میلیون تن در سال برسیم، تجهیزات جدید از جمله جرثقیل‌ها در بندر شهید بهشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ البته این تجهیزات جدید نقش پشتیبان را دارند، به این معنا که اگر یکی از جرثقیل‌ها نیاز به تعمیر داشت و مشکلی پیش آمد به‌سرعت جرثقیل جدید جایگزین خواهد شد.

سخن پایانی

۵ سال پیش ایران، هند و افغانستان توافقنامه راهبردی تاسیس دالان حمل‌و‌نقل و گذر بین‌المللی موسوم به «موافقتنامه چابهار» را امضا کردند. براساس آن مقرر شد بندر چابهار به مرکز منطقه‌ای ترانزیت، انرژی و تجارت تبدیل شود. 

توسعه بندر شهید بهشتی چابهار برای کشورهای آسیای‌میانه، هند، افغانستان و بسیاری از کشورهای اروپایی اهمیت فراوانی دارد زیرا این بندر از نظر موقعیت جغرافیایی یکی از بهترین‌ مسیرهای ترانزیتی را فراهم می‌آورد. در این میان، با عملیاتی شدن این توافقنامه، پیوند تجاری در جنوب ایران شکل گرفت. مقامات ایرانی معتقدند درحال‌حاضر شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری در این بندر مهیا شده و شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند از این فرصت جدید استفاده کنند؛ موضوعی که مقامات دو کشور هند و افغانستان نیز بر آن تاکید دارند و از ترغیب سرمایه‌گذاران کشورشان برای سرمایه‌گذاری در بندر چابهار خبر داده‌اند.

 توافقنامه سه‌جانبه ایران، هند و افغانستان، در عمل نقشه ژئوپلیتیک جنوب آسیا را تغییر خواهد داد؛ به‌ویژه با معاف شدن بندر چابهار از دور جدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، این فضا برای کشور فراهم می‌شود تا جذب سرمایه‌گذاری خارجی را در این منطقه افزایش دهد.

منبع: ایلنا

 ایران با ارائه پیشنهادی به هند اعلام کرده است که دهلی نو می‌تواند با سرمایه گذاری در بندر جاسک از آن به عنوان یک پایگاه ذخایر راهبردی نفت استفاده کند و با احداث خط لوله گاز نیاز روز افزون خود را به انرژی تامین کند.

جاسک دارای توانمندی‌های اقتصادی، نظامی و جهانگردی قابل توجه است. از دیگر نقاط قوت این شهرستان می‌توان به وجود سواحل مناسب، بسترهای عالی برای ترانزیت و کریدور بین المللی و منطقه‌ای و دسترسی به آب‌های آزاد از لحاظ عمق آبی که امکان پهلوگیری کشتی‌های پهن پیکر را دارد، اشاره کرد.
از سویی دیگر موقعیت استراتژیک جاسک حائز اهمیت است چرا که بین سه تنگه مهم هرمز، باب المندب و مالاگا واقع شده است و یک سوم تجارت جهانی در این منطقه صورت می‌گیرد.
پیشنهاد سرمایه گذاری هند در بندر جاسک توسط سفیر ایران در جریان یک میزگرد با موضوع آینده روابط ایران و هند مطرح شد. این میز گرد در هفته جاری و از سوی بنیاد «تیلوتاما» در هند برگزار شد.
نشریه «اکونومیک تایمز» در این خصوص نوشت: سفیر ایران با اشاره به اهمیت بندر جاسک اعلام کرد تهران از سرمایه گذاری هند و چین در بخش انرژی این بندر استقبال می‌کند.
وی همچنین پیشنهاد داد که هند می‌تواند ذخایر استراتژیک نفتی در این بندر احداث کند و با ساخت خط لوله انتقال گاز از مبداء بندر جاسک امنیت انرژی خود را حتی با وجود اختلال‌های احتمالی در زنجیره تامین انرژی تضمین کند.
علی چگنی با اشاره به قوت گرفتن احتمال لغو تحریم‌های ایران در آینده‌ای نزدیک و پس از پایان مذاکرات برجام گفت: فرصت‌های زیادی برای هند برای سرمایه گذاری در بخش انرژی ایران وجود دارد.
سفیر ایران همچنین از هندی‌ها برای سرمایه گذاری در منطقه آزاد تجاری بندر چابهار دعوت کرد و به ظرفیت کریدور حمل و نقل چهارجانبه ایران، هند، افغانستان و ازبکستان برای اتصال آسیای جنوبی و مرکزی از طریق بندر چابهار اشاره کرد.
ایران، هند و ازبکستان یک توافق سه جانبه برای استفاده از بندر چابهار امضا کرده اند. هند و ایران در توافقی جداگانه با افغانستان، از بندر چابهار برای گسترش تجارت میان خود استفاده می‌کنند. بندر چابهار نقش مهمی در تضمین منافع هند در افغانستان ایفا می‌کند.
دکتر علی چگنی همچنین پیشنهاد داد که هند می‌تواند پروژه‌های ساخت کارخانه‌های پتروشیمی و کودشیمیایی را در منطقه آزاد تجاری چابهار چه به صورت مستقل یا همکاری با شرکت‌های ایرانی اجرا کند.
هند به دنبال گسترش فعالیت‌ها در بندر چابهار است و قصد دارد در سال جاری دو جرثقیل سنگین دیگر به این بندر منتقل کند. در اوایل سال جاری میلادی، دهلی نو دو جرثقیل به بندر چابهار منتقل کرد. این کشور همچنین قصد دارد دو جرثقیل ریلی نیز برای چابهار خریداری کند.
از جمله طرح‌های هند و ایران، اتصال بندر چابهار به کریدور بین المللی حمل و نقل شمال جنوب با هدف گسترش تجارت با روسیه و آسیای مرکزی است.

منبع: ایرنا 

نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند اظهار داشت:‌ به علت تشدید تحریم در یک سال گذشته، هند دیگر از ما نفت نخرید و پول ایران که در مقابل آن کالا وارد می‌کردیم به اتمام رسید.

پرهام رضایی در مورد اعلام وزارت دارایی هند مبنی بر کاهش 58 درصدی صادرات این کشور به ایران طی سه ماه گذشته اظهار کرد: این موضوع دو علت اساسی داشته است. یکی از علت‌های؛ رشد کرونای هندی  و تاثیرگذاری بر اقتصاد این کشور است.

وی افزود: موضوع تاثیرگذار دیگر تراکنش‌های مالی بین ایران و هند است. ما در این کشور روپیه نداریم و به همین علت سطح تجاری دو کشور کاهش پیدا کرده است. ما پول بلوکه شده در این کشور نداشتیم بلکه به خاطر فروش نفت به هند، در بانک‌های این کشور روپیه داشتیم، از آنجا که دیگر فروش رسمی نفت به هند از طرف ایران وجود ندارد دیگر پولی در آنجا پولی هم نداریم.

رضایی در ادامه اضافه کرد: کاهش صادرات هند به ایران در مورد کلیت کالاها است و بحث یک کالای خاص مطرح نیست. اقلامی مانند مواد اولیه، ماشین‌آلات، محصولات نساجی و... از هند وارد می‌شد که در مورد همه آنها کاهش دیده می‌شود.

وی همچنین یادآور شد: به علت تشدید تحریم در یک سال گذشته، هند دیگر از ما نفت نخرید و پول ایران که در مقابل آن کالا وارد می‌کردیم به اتمام رسید.

نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند در پاسخ به سوالی در مورد تبادلات بانکی دو کشور گفت: در هند دو یوکوبانک و idbi bank با ایران کار می‌کنند. ما می‌توانیم از طریق این دو بانک نیازهای خود را تامین کنیم اما به شرط اینکه منابع مالی داشته باشیم، اگر منابع مالی نداشته باشیم بانک کاری نمی‌تواند کند.

وی همچنین در مورد مذاکرات وین خاطرنشان کرد: اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد حتما در بلندمدت تاثیر خود را خواهد گذاشت اما فعلا تاثیری نگذاشته است. اما در بلندمدت تحریم‌ها باید برداشته شود تا شرکت‌های کوچک و متوسط بتوانند با هم کار کنند.

منبع: ایلنا 

زیر بنادر و کشتیرانی هند در دیدار با سفیر کشورمان تاکید کرد؛ هند در ایفای تعهدات خود برای توسعه بندر چابهار کاملاً جدی است.

وزیر بنادر و کشتیرانی هند تاکید کرد: هند در ایفای تعهدات خود برای توسعه بندر چابهار کاملاً جدی است.
«منسوخ مانداویا» وزیر کشتیرانی، بنادر و آبراه‌های هند در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی ایران درباره همکاری میان دو کشور در حوزه بنادر و دریانوردی و اقدامات انجام شده برای تحقق این فرصت‌ها به ویژه در بندر چابهار گفتگو کردند.
این مقام هندی با اشاره به همجواری و مناسبات بسیار خوب دو کشور در ادوار تاریخی از توسعه همکاری‌ها در دوره کنونی به ویژه از طریق بندر چابهار استقبال و بر اراده دولت هند برای انجام تعهدات خود در این رابطه تاکید کرد.
وزیر کشتیرانی، بنادر و آبراه‌های هند با اشاره به نظرات شرکت کنندگان در رویداد "روز چابهار" که 14 اسفند به صورت مجازی و به میزبانی کشورش برگزار شد، توسعه این بندر را مسیری مناسب برای ترانزیت کالا به افغانستان و آسیای میانه دانست و علاوه بر آن از امکان برقراری خطوط کشتیرانی مسافری میان چابهار و بنادر هند استقبال کرد.
وی ضمن اشاره به مراجعه برخی شرکت‌ها برای مشارکت در سرمایه گذاری‌های بندر چابهار، برای بازدید از این بندر همراه هیاتی از تجار و کارآفرینان هندی در آینده نزدیک ابراز تمایل کرد.

منبع: آریا

نایب رییس اتاق بازرگانی ایران و هند اظهار داشت:‌ با توجه به اینکه آمریکا کلیه بانک‌های ایران را یک ماه پیش تحریم کرد، بانک یوکو هم بخشنامه‌ای داده، اما معلوم نیست اجرایی شود.

پرهام رضایی در مورد بخشنامه یوکو بانک هند مبنی بر قطع همکاری با ایران از 22 نوامبر اظهار داشت: اقدام این بانک در رابطه با لیست تحریم‌هایی بوده که امریکا در نظر گرفته و کل بانک‌های ایران را تحریم کرده بود. بانک یوکو چند هفته پیش چنین نامه‌ای را صادر کرده اما با توجه به تغییرات سیاسی که در آمریکا اجرا شده، مشخص نیست این نامه عملی شود یا خیر. ممکن است روند تغییر کند.

وی افزود:‌ با توجه به اینکه آمریکا کلیه بانک‌های ایران را یک ماه پیش تحریم کرد، بانک یوکو هم چنین بخشنامه‌ای داده، اما معلوم نیست اجرایی شود. در گذشته هم سابقه داشته که چنین بخشنامه‌های صادر شده اما عملی نشده است.

رضایی با اشاره به حجم مبادلات ایران از این بانک تصریح کرد: اگر این اتفاق قبلا می‌افتاد، به خاطر فروش نفت به هند این اتفاق تاثیر بسزایی داشت چراکه پول نفت ایران از طریق یوکو بانک منتقل می‌شد اما از آنجا که در شش ماه تا یک سال گذشته فروش نفت ما به هند بسیار کاهش پیدا کرده؛ پول زیادی در بانک یوکو نداشتیم که تاثیرگذار باشد.

وی با اشاره به مسیرهای دیگر مبادلاتی گفت: با توجه به راه‌های دیگر مبادلاتی که وزارت صمت اعلام کرده مثل واردات در مقابل صادرات به نظر نمی‌رسد، تاثیر زیادی داشته باشد.

پرهام رضایی در مورد سرنوشت پول‌های ایران در بانک یوکو خاطرنشان کرد: پول ایران در این بانک بلوکه نمی‌شود و می‌تواند برای مصارف دارویی و غذایی استفاده شود.

وی گفت: پیش از این بیشتر مبادلات ما با هند از طریق بانک یوکو بوده، بطوری که بین 60 تا 70 درصد مبادلات وارداتی ما از طریق این بانک صورت می‌گرفت.

منبع: ایلنا